We betalen te veel voor ons internet, televisie en vaste telefonie, concluderen telecomexperts. Dat komt volgens hen door beperkte concurrentie. Daardoor zijn er nauwelijks prikkels voor telecombedrijven om de prijzen te verlagen.
[bron: nu.nl]

Ziggo en KPN leveren volgens telecomanalist Tim Poulus van Telecompaper aan ongeveer 80 procent van alle huishoudens vaste telecomdiensten. “Ik noem de situatie een duopolie, oftewel een monopolie maar dan met twee heel machtige spelers.”

Er is nog enige concurrentiedruk vanuit Delta en Odido, nuanceert Poulus. Maar dat beperkt zich tot de gebieden waar de netwerken van bijvoorbeeld Delta, Open Dutch Fiber en het voormalige Reggefiber liggen.

Van concurrentie tussen Ziggo en KPN is volgens Poulus nauwelijks sprake. Ziggo heeft zijn kosten en schuld in de afgelopen jaren flink laten oplopen om aandeelhouders te belonen. Door die hoge kosten is nu weinig ruimte om te concurreren op prijs door bijvoorbeeld de tarieven te verlagen. “Zelfs een kleine prijsverlaging zou het bedrijf al in de rode cijfers duwen”, schetst de analist.

“Maar bij KPN klotst het geld tegen de plinten omhoog”, vervolgt Poulus. “Zelfs als KPN de prijzen met 20 procent verlaagt, maakt het bedrijf nog winst.”

Prijs bepalen zonder verboden afspraken

Door de financiële situatie bij Ziggo heeft KPN volgens Poulus weinig prikkels om de prijzen te verlagen. “Bedrijven willen zoveel mogelijk winst maken en Ziggo kan zijn prijzen alleen maar verhogen. KPN gaat daar vrolijk in mee, want dat is goed voor de aandeelhouder.”

Dat beeld wordt bevestigd door telecomadviseur Taco Jelgersma. “Ik zie al meer dan vijftien jaar dat KPN en Ziggo ieder jaar rond mei dezelfde prijsverhogingen aankondigen.”

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft afgelopen decennia meerdere keren ingegrepen omdat er onvoldoende concurrentie was. KPN kreeg bijvoorbeeld de verplichting om andere bedrijven toe te laten op zijn netwerk. Daarnaast legde de toezichthouder maximale tarieven vast. Dat wordt regulering genoemd.

Aanbod KPN vooral goed voor KPN zelf

KPN wil volgens Poulus voorkomen dat toezichthouder ACM opnieuw ingrijpt. Daarom heeft KPN een vrijwillig aanbod aan de toezichthouder gedaan. Daarin staan afspraken over het toelaten van concurrenten en de prijzen die KPN daarvoor rekent.

Dat vrijwillige aanbod voorkomt veel juridisch getouwtrek wat rondom nieuwe regulering zou ontstaan. “Maar KPN heeft hiermee de touwtjes in handen en heeft de ACM een rad voor ogen gedraaid”, stelt Jelgersma fel. “KPN deed alsof het aanbod goed voor de concurrentie was, maar in werkelijkheid worden kleine spelers en nieuwkomers uit de markt gedrukt.”

Mede dankzij de afspraken met KPN, concludeert de ACM in zijn marktanalyse dat er nu voldoende concurrentie is. “Op papier lijkt dat zo, maar als je kritisch gaat kijken valt dat vies tegen”, zegt Poulus. “Op bijvoorbeeld het glasvezelnetwerk van KPN kunnen concurrenten moeilijk onder de prijs van KPN door.”

Experts zien signalen van concurrentiebeperking

KPN maakt bij de aanleg van zijn glasvezelnetwerk concurrentiebeperkende keuzes, vertelde glasvezelexpert Rudolf van den Berg van consultancybureau Stratix eerder aan NU.nl. Het bedrijf kiest voor een techniek waarbij de hoofdkabel in de straat wordt gesplitst naar de woningen. Daardoor is de aanleg iets goedkoper dan wanneer naar elke woning een eigen glasvezelkabel wordt gelegd.

Die keuze is niet alleen goedkoper, maar levert KPN volgens Van der Berg ook een concurrentievoordeel op. “Het splitsen van de glasvezelkabel wordt gedaan door apparatuur van KPN en verplicht andere aanbieders om de apparatuur van KPN te gebruiken.”

Andere aanbieders kunnen daardoor nooit zonder tussenkomst van KPN diensten aanbieden over zijn netwerk, vervolgt de glasvezelexpert. “Hierdoor is het gebruik van KPN’s netwerk uiteindelijk duurder voor internetproviders.”

“Dit gebeurt allemaal onder de ogen van toezichthouder ACM”, besluit Jelgersma. “Ze staan erbij en kijken ernaar, maar komen niet in actie.”

Ziggo zegt hevige concurrentie te ervaren

NU.nl heeft de conclusies van de telecomexperts voorgelegd bij KPN, Ziggo en de ACM. Ziggo is het niet eens met de uitspraak van Poulus waarin hij spreekt over een duopolie. “Wij ervaren hevige concurrentie op de markt”, laat een woordvoerder weten. Dat blijkt volgens het bedrijf uit talrijke prijs- en productpromoties.

De Nederlandse breedbandmarkt is volgens KPN competitief: “Internet wordt aangeboden tegen concurrerende prijzen.” Ziggo en KPN verwijzen daarnaast onafhankelijk van elkaar naar de marktanalyse van de ACM. Daarin concludeert de toezichthouder dat er voldoende concurrentie op de vaste telecommarkt is.

KPN erkent dat de prijs van internet in Nederland de afgelopen jaren is gestegen. Dat heeft volgens het bedrijf grotendeels met inflatie te maken, “want ook onze kosten zijn flink gestegen”.

Desondanks heeft KPN afgelopen twee jaar naar eigen zeggen gekozen voor een gematigde prijswijziging. “Onze prijsstijging is de laagste in de markt”, stelt KPN. “We hebben de inflatie niet volledig doorberekend.”

ACM houdt de markt in de gaten

ACM is bezig met de afronding van een marktanalyse naar vaste netwerken, laat een woordvoerder van de toezichthouder weten. “We kijken op regelmatige basis breed en uitvoerig naar de ontwikkelingen in de telecommarkten.”

“We zien dat er keuze is voor consumenten en voor hen een concurrerend aanbod beschikbaar is”, voegt de ACM-woordvoerder toe. “Tegelijkertijd blijven we de ontwikkelingen op de telecommarkt goed in de gaten houden om te zorgen dat deze markt concurrerend blijft.”